BẢO VỆ QUYỀN SỬ DỤNG HÌNH ẢNH CÁ NHÂN

Thế kỷ 21 đánh dấu kỷ nguyên số hiện đại, nơi hình ảnh được chia sẻ và tiếp cận hàng triệu người chỉ trong tích tắc. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mà sự nhanh chóng này mang lại, nó cũng kéo theo nguy cơ cá nhân và tổ chức dễ bị xâm phạm hơn bao giờ hết. Do đó, việc bảo vệ quyền sử dụng hình ảnh cá nhân đã trở thành mối quan tâm hàng đầu trong xã hội hiện đại. Qua bài viết này, Công ty Luật TNHH CELIGAL sẽ cung cấp thông tin pháp lý hữu ích, giúp Quý bạn đọc chủ động bảo vệ quyền lợi của mình.

I. Những quyền của cá nhân liên quan tới hình ảnh của mình

Quyền của cá nhân đối với hình ảnh được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 32 Bộ luật Dân sự năm 2015:

- Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.

- Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.

- Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

Về việc sử dụng hình ảnh với mục đích thương mại, có thể hiểu như sau:

Theo Khoản 1 Điều 3 Luật Thương mại năm 2005, hoạt động thương mại được hiểu là: “… hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác.” Cho nên, mục đích thương mại có thể hiểu là mục đích nhằm sinh ra lợi nhuận về kinh tế hoặc các lợi ích khác. Ví dụ: Người chơi tham gia chương trình truyền hình/ người vô tình bị chụp ảnh và hình ảnh được đem lên mạng xã hội để trang mạng đó được nổi tiếng, …”

II. Hình ảnh cá nhân được sử dụng mà không cần sự đồng ý của chính cá nhân đó khi nào?

Nếu rơi vào các trường hợp dưới đây, hình ảnh cá nhân được sử dụng mà không cần sự đồng ý của chính cá nhân đó hoặc người đại diện theo pháp luật của người đó:

- Hình ảnh được sử dụng vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng;

- Hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng: bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.

Một số ví dụ: Hình ảnh của quân nhân trong lễ duyệt binh, hình ảnh của vận động viên, khán giả trên khán đài.

III. Khi bị sử dụng hình ảnh cá nhân trái phép, cá nhân có thể làm gì?

Vì cá nhân có quyền sử dụng hình ảnh nên khi hình ảnh bị sử dụng trái phép, cá nhân có quyền:

- Buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh.

- Bồi thường thiệt hại do hành vi sử dụng hình ảnh cá nhân trái phép (nếu có).

Tuy nhiên, trong thế giới hiện đại số ngày nay, việc tìm kiếm người sử dụng hình ảnh cá nhân trái phép là không hề dễ dàng. Và, cá nhân cũng rất khó thực hiện những hành động nêu trên nếu như người này không hợp tác. Trong trường hợp này, cá nhân có thể liên hệ với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm xử lý vụ việc, bao gồm:

- Tòa án theo khoản 3 Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015;

- Cơ quan Công an theo điểm e, khoản 3, điều 102, khoản 2 Điều 120 Nghị định 15/2020/NĐ-CP;

Đối với hành vi “Thu thập, xử lý và sử dụng thông tin của tổ chức, cá nhân khác mà không được sự đồng ý hoặc sai mục đích theo quy định của pháp luật”, người vi phạm bị xử phạt vi phạm hành chính từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng theo khoản 3 Điều 4, điểm e, khoản 3, điều 102 Nghị định 15/2020/NĐ-CP.

Thẩm quyền xử phạt thuộc về các đơn vị công an nhân dân theo khoản 2 Điều 120 Nghị định 15/2020/NĐ-CP.

- Cơ quan Công an theo Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017

- Trường hợp cơ quan có thẩm quyền xác định hành vi sử dụng hình ảnh trái phép gây ảnh hưởng lớn đến xã hội, nguy hiểm cho xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến người bị sử dụng hình ảnh, các cơ quan chức năng có thể xem xét xử lý hành vi này theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, cụ thể Điều 155 quy định về Tội làm nhục người khác. Đối với tội danh này, khung hình phạt cao nhất lên đến 5 năm tù. Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Thông qua bài viết này, Công ty Luật TNHH CELIGAL hy vọng Quý bạn đọc đã có thêm được nhiều thông tin về việc bảo vệ quyền sử dụng hình ảnh cá nhân. Trong trường hợp Quý bạn đọc gặp bất kỳ khó khăn nào liên quan đến lĩnh vực pháp lý, xin vui lòng liên hệ chúng tôi. Chúng tôi tự tin là một trong những Công ty Luật cung cấp dịch vụ pháp lý tốt nhất đến khách hàng.