Chính phủ phê duyệt cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong 16 lĩnh vực: Đột phá chính sách cải cách thể chế, thúc đẩy môi trường đầu tư kinh doanh

Nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định phê duyệt phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh trong 16 lĩnh vực, đồng thời tiến hành rà soát, sửa đổi các điều kiện đầu tư, kinh doanh không còn phù hợp với thực tiễn thi hành pháp luật.

Đây là một trong những biện pháp cải cách hành chính trọng tâm, có ý nghĩa chiến lược, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc xây dựng một nền hành chính phục vụ, công khai, minh bạch, hiệu quả và lấy doanh nghiệp làm trung tâm của quá trình phát triển.

1. Phạm vi điều chỉnh: 16 lĩnh vực có tác động trực tiếp đến sản xuất, kinh doanh

Theo Quyết định số 1643/QĐ‑TTg  được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, phương án cắt giảm, đơn giản hóa được triển khai trên 16 lĩnh vực quản lý nhà nước, bao gồm:

• Sản xuất, kinh doanh rượu
• An toàn thực phẩm
• Sản xuất, lắp ráp ô tô
• Công nghiệp hỗ trợ
• Thuốc lá
• Kinh doanh khí
• Xúc tiến thương mại
• Xuất nhập khẩu
• Khoa học và công nghệ
• Tiêu chuẩn đo lường chất lượng
• Quản lý hoạt động bán hàng đa cấp
• Thương mại điện tử
• Kinh doanh xăng dầu
• Thương mại quốc tế
• Vật liệu nổ công nghiệp, tiền chất thuốc nổ
• Hoạt động điện lực

Việc cắt giảm tập trung vào những thủ tục hành chính đang gây khó khăn trong thực tiễn thi hành, không còn phù hợp với bối cảnh pháp lý hiện hành, hoặc có thể chuyển sang phương thức hậu kiểm nhằm giảm thiểu chi phí tuân thủ pháp luật, nâng cao hiệu quả điều hành.

2. Rà soát, cắt giảm điều kiện đầu tư, kinh doanh trong 12 ngành nghề có điều kiện

Song song với cải cách thủ tục hành chính, Chính phủ cũng phê duyệt phương án đơn giản hóa, loại bỏ một phần hoặc toàn bộ các điều kiện đầu tư, kinh doanh trong 12 ngành nghề có điều kiện, cụ thể:

• Sản xuất, kinh doanh rượu
• Kinh doanh thuốc lá
• Kinh doanh khí
• Kinh doanh xăng dầu
• Thương mại điện tử
• Kinh doanh theo phương thức đa cấp
• Xuất nhập khẩu
• Mua bán hàng hóa và các hoạt động liên quan trực tiếp đến hoạt động mua bán hàng hóa của nhà cung cấp dịch vụ nước ngoài tại Việt Nam
• Hoạt động điện lực
• Vật liệu nổ công nghiệp, tiền chất thuốc nổ
• Sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn
• Sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu gạo

Việc rà soát này được thực hiện theo nguyên tắc bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước nhưng không gây cản trở không cần thiết cho quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp theo quy định tại Điều 7 Luật Đầu tư năm 2020.

3. Cải cách thủ tục hành chính nội bộ: Tăng hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước

Để bảo đảm đồng bộ trong cải cách thể chế, Chính phủ cũng tiến hành cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính nội bộ trong 05 lĩnh vực sau:

• Dầu khí
• Thương mại biên giới
• Xúc tiến thương mại
• Quản lý cạnh tranh
• Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Đây là nội dung quan trọng nhằm hướng đến mô hình quản trị hành chính hiện đại, tinh gọn đầu mối, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân trong tiếp cận dịch vụ công.

4. Một số nội dung cải cách cụ thể đáng chú ý

a. Bãi bỏ ba điều kiện về bán buôn rượu

Nhằm bảo đảm tính khả thi và giảm gánh nặng tuân thủ pháp luật cho doanh nghiệp, ba điều kiện về bán buôn rượu đã bị bãi bỏ, bao gồm:

• Là doanh nghiệp được thành lập theo quy định pháp luật
• Có hệ thống bán buôn rượu tại địa phương với ít nhất một thương nhân bán lẻ rượu
• Có văn bản giới thiệu hoặc hợp đồng nguyên tắc từ nhà sản xuất, phân phối hoặc thương nhân bán buôn khác

Đây là bước tiến mạnh mẽ nhằm loại bỏ các điều kiện mang tính hình thức, không còn phù hợp trong bối cảnh số hóa và hội nhập thương mại.

b. Bãi bỏ toàn bộ điều kiện cấp Giấy phép bán buôn thuốc lá

Chính phủ quyết định xóa bỏ hoàn toàn bốn điều kiện để cấp Giấy phép bán buôn sản phẩm thuốc lá, bao gồm:

• Điều kiện về tư cách pháp lý của doanh nghiệp
• Yêu cầu về địa điểm kinh doanh không thuộc khu vực cấm
• Có hệ thống phân phối (tối thiểu 2 thương nhân bán lẻ)
• Có văn bản giới thiệu của nhà cung cấp

Việc bãi bỏ này phù hợp với nguyên tắc cải cách thủ tục hành chính theo hướng giảm điều kiện gia nhập thị trường nhưng vẫn bảo đảm kiểm soát nhà nước về chất lượng hàng hóa tiêu dùng đặc biệt.

c. Cắt giảm điều kiện đối với thương nhân xuất nhập khẩu khí

Theo đó, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm điều kiện về phòng cháy, chữa cháy và cắt bỏ hai điều kiện sau:

• Có chai LPG hoặc hợp đồng thuê chai LPG đủ điều kiện lưu thông
• Có trạm cấp khí đáp ứng tiêu chuẩn an toàn

Đây là minh chứng cho việc áp dụng cơ chế quản lý rủi ro, chuyển đổi từ tiền kiểm sang hậu kiểm theo thông lệ quốc tế.

d. Xóa bỏ toàn bộ điều kiện đối với tổng đại lý kinh doanh xăng dầu

Chính phủ quyết định bãi bỏ toàn bộ điều kiện kinh doanh đối với tổng đại lý xăng dầu, đồng thời hủy hiệu lực các quy định liên quan tại Nghị định số 95/2021/NĐ-CP và Nghị định số 83/2014/NĐ-CP. Điều này nhằm xóa bỏ mô hình trung gian không cần thiết, tái cấu trúc hệ thống phân phối xăng dầu theo hướng thị trường hóa, cạnh tranh và minh bạch.

e. Cắt giảm điều kiện đối với đại lý bán lẻ xăng dầu

Cụ thể, bãi bỏ điều kiện yêu cầu cán bộ quản lý, nhân viên phải có chứng chỉ đào tạo, huấn luyện về phòng cháy, chữa cháy và bảo vệ môi trường, nhằm giảm chi phí tuân thủ nhưng vẫn bảo đảm yêu cầu an toàn thông qua cơ chế hậu kiểm và tiêu chuẩn hóa từ phía nhà cung cấp.

5. Định hướng hoàn thiện thể chế – Động lực then chốt thúc đẩy phát triển kinh tế

Việc phê duyệt và triển khai đồng bộ phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính và điều kiện đầu tư kinh doanh lần này không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật hành chính đơn thuần, mà còn khẳng định định hướng nhất quán của Chính phủ trong hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập quốc tế, trong đó:

• Tôn trọng quyền tự do kinh doanh theo Hiến pháp và Luật Đầu tư
• Tăng cường tính minh bạch, công khai, hiệu quả của hệ thống hành chính nhà nước
• Khuyến khích đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển bền vững

6. Kết luận

Chính sách cắt giảm, đơn giản hóa lần này là bước tiến mạnh mẽ trên lộ trình cải cách hành chính, hoàn thiện thể chế pháp luật kinh doanh. Đối với các tổ chức hành nghề luật, doanh nghiệp và nhà đầu tư, việc nắm bắt kịp thời các nội dung cắt giảm này không chỉ giúp tuân thủ pháp luật mà còn mở ra cơ hội tối ưu hóa chiến lược đầu tư và vận hành.

Công ty Luật chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng Quý khách hàng trong việc rà soát, điều chỉnh và cập nhật hồ sơ pháp lý, giấy phép kinh doanh, và hỗ trợ pháp lý trọn gói phù hợp với các thay đổi pháp lý mới nhất.