QUY ĐỊNH MỚI VỀ XỬ PHẠT ĐỐI VỚI HÀNH VI VI PHẠM QUY ĐỊNH VỀ ĐĂNG KÝ VÀ QUẢN LÝ CƯ TRÚ

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 282/2025/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống bạo lực gia đình. Một trong những nội dung đáng chú ý là chế tài đối với hành vi không thực hiện đúng quy định về đăng ký và quản lý cư trú.

1. Quy định về việc đăng ký cư trú

Đăng ký cư trú được hiểu là việc công dân thực hiện các thủ tục liên quan đến đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, khai báo tạm vắng, thông báo lưu trú, cũng như khai báo và điều chỉnh thông tin về cư trú trong Cơ sở dữ liệu về cư trú. Theo khoản 5, 6, 7, 8 và 9 Điều 2 Luật Cư trú 2020:

- Lưu trú là việc công dân ở lại một địa điểm không phải nơi thường trú hoặc nơi tạm trú với thời gian dưới 30 ngày;

- Tạm vắng là việc công dân vắng mặt tại nơi cư trú trong một khoảng thời gian nhất định;

- Nơi thường trú là nơi công dân sinh sống ổn định, lâu dài và đã thực hiện đăng ký thường trú theo quy định của pháp luật;

- Nơi tạm trú là nơi công dân sinh sống trong một thời gian nhất định ngoài nơi thường trú và đã được cơ quan có thẩm quyền đăng ký tạm trú.

Theo đó, đăng ký tạm trú là thủ tục bắt buộc đối với công dân khi chuyển đến sinh sống tại địa điểm hợp pháp khác ngoài nơi đã đăng ký thường trú trong một thời gian nhất định. Việc đăng ký tạm trú nhằm xác lập thông tin cư trú hợp pháp, tạo cơ sở để công dân được cấp giấy tờ liên quan và đảm bảo thực hiện các quyền, lợi ích hợp pháp theo quy định của pháp luật.

Theo Điều 27 Luật Cư trú 2020, công dân đến sinh sống tại chỗ ở hợp pháp ngoài phạm vi đơn vị hành chính cấp xã nơi đã đăng ký thường trú để lao động, học tập hoặc vì mục đích khác từ 30 ngày trở lên thì phải thực hiện thủ tục đăng ký tạm trú.

Thời hạn tạm trú được đăng ký có thời hạn tối đa 02 năm và có thể được gia hạn nhiều lần tùy theo nhu cầu tiếp tục cư trú của công dân.

2. Mức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về đăng ký và quản lý cư trú

Đăng ký tạm trú là nghĩa vụ của người dân để nhà nước có thể thực hiện nghĩa vụ quản lý cư trú. Do đó nếu không đăng ký tạm trú là đang làm ảnh hưởng đến công tác quản lý của các cơ quan có thẩm quyền, người vi phạm có thể bị phạt tối thiểu là 500.000 đồng và tối đa là 1.000.000 đồng tùy vào tính chất, mức độ vi phạm.

Đối với hành vi vi phạm quy định về đăng ký và quản lý cư trú, mức phạt được áp dụng theo Điều 10 Nghị định 282/2025/NĐ-CP, cụ thể:

(1) Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền 500.000 - 1.000.000 đồng áp dụng cho các hành vi vi phạm thủ tục cư trú cơ bản, gồm:

- Không thực hiện đúng quy định về: đăng ký thường trú, tạm trú, xóa đăng ký, tách hộ, điều chỉnh thông tin cư trú, khai báo cư trú;

- Không thông báo lưu trú, không khai báo tạm vắng theo quy định;

- Không xuất trình giấy tờ hoặc thông tin cư trú khi cơ quan có thẩm quyền yêu cầu.

(2) Phạt tiền 2.000.000 - 4.000.000 đồng áp dụng cho các hành vi gian dối hoặc vi phạm có tính chất tổ chức, gồm:

- Tẩy xóa, sửa chữa giấy tờ cư trú;

- Mua, bán, thuê, cho thuê giấy tờ cư trú để thực hiện hành vi trái luật;

- Mượn, cho mượn hoặc sử dụng giấy tờ cư trú sai mục đích;

- Đã chuyển đến chỗ ở hợp pháp mới nhưng không đăng ký cư trú theo quy định;

- Cơ sở lưu trú không thông báo lưu trú cho 1–3 người;

- Tổ chức, xúi giục, môi giới, cưỡng bức người khác vi phạm pháp luật cư trú;

- Cầm cố hoặc nhận cầm cố giấy tờ cư trú;

- Hủy hoại giấy tờ, tài liệu cư trú.

Trong đó hành vi tẩy xóa, sửa chữa, hủy hoại giấy tờ, tài liệu cư trú sẽ bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.

(3) Phạt tiền 4.000.000 - 8.000.000 đồng áp dụng cho các hành vi mang tính vụ lợi hoặc gây cản trở, gồm:

- Cho người khác đăng ký cư trú vào chỗ ở của mình để vụ lợi;

- Cơ sở lưu trú không thông báo lưu trú cho 4–8 người;

- Cản trở công dân thực hiện quyền tự do cư trú;

- Không chấp hành hoặc cản trở việc kiểm tra cư trú của cơ quan có thẩm quyền.

(4) Phạt tiền 8.000.000 - 12.000.000 đồng áp dụng cho các hành vi giả mạo, cung cấp thông tin sai sự thật, gồm:

- Cung cấp thông tin/giấy tờ sai sự thật để: đăng ký thường trú, tạm trú, tách hộ, điều chỉnh/xóa thông tin cư trú, gia hạn tạm trú, khai báo tạm vắng;

- Làm giả dữ liệu cư trú hoặc sử dụng dữ liệu cư trú giả;

- Làm giả hoặc sử dụng thông tin cư trú giả trên ứng dụng định danh quốc gia;

- Cơ sở lưu trú không thông báo lưu trú cho từ 9 người trở lên.

Chế tài của các hành vi trên cũng đi kèm với hình phạt bổ sung tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính (ngoại trừ việc không thông báo lưu trú cho từ 9 người trở lên).

Các hành vi mua, bán, thuê, cho thuê, cầm cố giấy tờ cư trú và cho người khác đăng ký cư trú vào chỗ ở của mình để vụ lợi khi bị phát hiện bắt buộc phải  nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Mức phạt trên là mức phạt được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân. Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 2 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.

3. Các lưu ý quan trọng về thực hiện thông báo lưu trú

(1) Người thực hiện thông báo lưu trú:

Khoản 1 Điều 30 Luật Cư trú 2020 quy định, khi có người đến lưu trú, thành viên hộ gia đình, người đại diện cơ sở chữa bệnh, cơ sở lưu trú du lịch và các cơ sở khác có chức năng lưu trú có trách nhiệm thông báo việc lưu trú với cơ quan đăng ký cư trú.

Trường hợp người đến lưu trú tại chỗ ở của cá nhân, hộ gia đình mà cá nhân, thành viên hộ gia đình không có mặt tại chỗ ở đó thì người đến lưu trú có trách nhiệm thông báo việc lưu trú với cơ quan đăng ký cư trú.

(2) Thời gian thực hiện thông báo lưu trú

Theo khoản 4 Điều 30 Luật Cư trú 2020, việc thông báo lưu trú được thực hiện trước 23 giờ của ngày bắt đầu lưu trú. Trường hợp người đến lưu trú sau 23 giờ thì thông báo lưu trú trước 08 giờ ngày hôm sau.

Trường hợp ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng, con, cháu, anh, chị, em ruột đến lưu trú nhiều lần thì chỉ cần thông báo lưu trú một lần.

(3) Cách thực hiện thông báo lưu trú

Để thực hiện thông báo lưu trú, có thể khai báo trực tiếp tại cơ quan công an hoặc thực hiện trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia, ứng dụng VNeID, hoặc qua email/số điện thoại của cơ quan công an.

Hiện tại cách phổ biến nhất là sử dụng ứng dụng VNeID với các bước: đăng nhập, chọn "Thủ tục hành chính", chọn "Thông báo lưu trú", tạo yêu cầu mới, điền thông tin người lưu trú và cơ sở lưu trú, sau đó gửi yêu cầu.

Kết luận

Nghị định số 282/2025/NĐ-CP đã cụ thể hóa và tăng cường chế tài liên quan đến đăng ký, quản lý cư trú, tạo hành lang pháp lý chặt chẽ nhằm bảo đảm trật tự, an ninh và quản lý dân cư thống nhất trên phạm vi toàn quốc. Các quy định mới mang tính răn đe cao hơn, đồng thời yêu cầu người dân tuân thủ nghiêm ngặt nghĩa vụ đăng ký và cập nhật thông tin cư trú.

Đáng chú ý, Nghị định phân loại chi tiết hành vi vi phạm theo các nhóm: vi phạm thủ tục cơ bản, hành vi gian dối, hành vi mang tính vụ lợi, và hành vi giả mạo thông tin cư trú, tương ứng với các mức phạt tăng dần từ 500.000 đồng đến 12.000.000 đồng. Các hành vi như làm giả dữ liệu cư trú, tẩy xóa giấy tờ hoặc sử dụng dữ liệu cư trú giả bị áp dụng mức phạt nặng kèm hình thức tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm.

Việc tăng cường chế tài sẽ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý cư trú, hạn chế tình trạng trốn tránh nghĩa vụ khai báo, phòng ngừa hành vi mua bán - gian lận giấy tờ cư trú. Người dân cần thường xuyên kiểm tra, cập nhật thông tin cư trú của bản thân và gia đình trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; thực hiện đúng, đủ nghĩa vụ đăng ký thường trú, tạm trú, thông báo lưu trú theo quy định. Các cơ sở lưu trú, doanh nghiệp và hộ gia đình có trách nhiệm thiết lập quy trình nội bộ để bảo đảm việc khai báo lưu trú được thực hiện đúng thời hạn. Đồng thời, cần cảnh giác và tuyệt đối không tham gia các hành vi liên quan đến mua bán, cho thuê hoặc sử dụng giấy tờ cư trú trái phép để tránh bị xử phạt và phát sinh trách nhiệm pháp lý khác.

NEW REGULATIONS ON SANCTIONS FOR VIOLATIONS OF RESIDENCY REGISTRATION AND MANAGEMENT

The Government has promulgated Decree No. 282/2025/NĐ-CP providing for administrative sanctions in the fields of security, order, social safety; prevention and control of social evils; and prevention and control of domestic violence. One of the notable provisions concerns sanctions for failing to comply with regulations on residency registration and residency management.

1. Regulations on residency registration

Residency registration is understood as the procedures conducted by citizens related to permanent residence registration, temporary residence registration, temporary absence declaration, lodging notification, as well as declaration and adjustment of residency information in the Residency Database. According to Clauses 5, 6, 7, 8 and 9 Article 2 of the Law on Residence 2020:

- Lodging refers to the case where citizens stay at a location other than their permanent or temporary residence for less than 30 days;

- Temporary absence refers to the case where citizens are absent from their place of residence for a certain period of time;

- Permanent residence refers to the place where citizens live stably and for a long term and have completed permanent residence registration as prescribed by law;

- Temporary residence refers to the place where citizens live for a certain period of time outside their permanent residence and have been registered for temporary residence by a competent authority.

Accordingly, temporary residence registration is a mandatory procedure for citizens when moving to live at another lawful place outside the area of their registered permanent residence for a certain period of time. Temporary residence registration aims to establish lawful residency information, forming the basis for citizens to be issued relevant documents and ensuring the exercise of their legitimate rights and interests as prescribed by law.

According to Article 27 of the Law on Residence 2020, citizens who come to live at a lawful place of residence outside the administrative boundaries of the commune-level unit where they have registered permanent residence for work, study, or other purposes for 30 days or more must carry out temporary residence registration procedures.

The temporary residence period can be registered for up to 02 years and may be extended multiple times depending on the citizen’s need to continue residing.

2. Sanctions for violations of regulations on residency registration and management

Temporary residence registration is a citizen’s obligation so that the State can fulfill its responsibilities in residency management. Therefore, failure to register temporary residence affects the management activities of competent authorities, and violators may be fined from a minimum of VND 500,000 to a maximum of VND 1,000,000 depending on the nature and severity of the violation.

For acts violating regulations on residency registration and management, sanctions are applied under Article 10 of Decree 282/2025/NĐ-CP, specifically:

(1) A warning or a fine of VND 500,000 – 1,000,000 applies to basic procedural violations, including:

- Failing to comply with regulations on: permanent residence registration, temporary residence registration, deletion of registration, household separation, adjustment of residency information, residency declaration;

- Failure to notify lodging or to declare temporary absence as required;

- Failure to present documents or residency information upon request by competent authorities.

(2) A fine of VND 2,000,000 – 4,000,000 applies to fraudulent acts or organized violations, including:

- Erasing or altering residency documents;

- Buying, selling, renting, leasing residency documents to commit unlawful acts;

- Borrowing, lending, or using residency documents for improper purposes;

- Moving to a new lawful place of residence but failing to register residency as required;

- Accommodation establishments failing to notify lodging for 1–3 persons;

- Organizing, inciting, brokering, or coercing others to violate residency laws;

- Pawning or accepting residency documents as collateral;

- Destroying residency documents or records.

Acts of erasing, altering, or destroying residency documents or records will be subject to confiscation of violating items and means.

(3) A fine of VND 4,000,000 – 8,000,000 applies to acts for profit or acts causing obstruction, including:

- Allowing others to register residency at one’s place of residence for profit;

- Accommodation establishments failing to notify lodging for 4–8 persons;

- Obstructing citizens from exercising their right to freedom of residence;

- Failing to comply with or obstructing residency inspections by competent authorities.

(4) A fine of VND 8,000,000 – 12,000,000 applies to acts of falsification or providing false information, including:

- Providing false information/documents for: permanent residence registration, temporary residence registration, household separation, adjustment/deletion of residency information, extension of temporary residence, temporary absence declaration;

- Forging residency data or using forged residency data;

- Forging or using forged residency information on the national identification application;

- Accommodation establishments failing to notify lodging for 9 persons or more.

Sanctions for the above acts also include additional penalties of confiscation of violating items and means (except for failure to notify lodging for 9 persons or more).

Acts of buying, selling, renting, leasing, pawning residency documents, and allowing others to register residency at one’s place of residence for profit, when detected, are required to return the illegal gains obtained from such violations.

The fines above apply to administrative violations committed by individuals. For organizations committing the same violations, the fines are doubled.

3. Important notes on lodging notifications

(1) Persons responsible for lodging notification:

Clause 1 Article 30 of the Law on Residence 2020 provides that when a person comes to lodge, a household member, the representative of a medical facility, a tourist accommodation establishment, or other facilities with lodging functions must notify the lodging to the residency registration authority.

If a person comes to lodge at an individual’s or household’s place while the individual or household member is not present, the person coming to lodge is responsible for notifying the residency registration authority.

(2) Time for lodging notification

According to Clause 4 Article 30 of the Law on Residence 2020, lodging notification must be made before 11:00 PM on the first day of lodging. If the person arrives after 11:00 PM, the notification must be made before 8:00 AM the following day.

For grandparents, parents, spouses, children, grandchildren, and siblings who lodge repeatedly, only one notification is required.

(3) How to perform lodging notification

Lodging notification can be made directly at the police authority or online via the National Public Service Portal, the VNeID application, or via email/phone number of the police authority.

Currently, the most common method is using the VNeID application with the following steps: log in, select “Administrative Procedures,” select “Lodging Notification,” create a new request, enter the information of the lodger and the lodging establishment, and then submit the request.

Conclusion

Decree No. 282/2025/NĐ-CP has specified and strengthened sanctions related to residency registration and management, creating a strict legal framework to ensure order, security, and unified population management nationwide. The new regulations are more deterrent, requiring citizens to strictly comply with obligations to register and update residency information.

Notably, the Decree categorizes violations into groups: basic procedural violations, fraudulent acts, profit-driven acts, and acts involving falsified residency information, with corresponding fines ranging from VND 500,000 to VND 12,000,000. Acts such as forging residency data, erasing documents, or using forged residency information are subject to severe penalties accompanied by confiscation of violating items and means.

Stricter sanctions will help improve the effectiveness of residency management, reduce evasion of residency declarations, and prevent the buying, selling, or fraudulent use of residency documents. Citizens should regularly check and update their residency information on the National Population Database and strictly fulfill obligations regarding permanent residence, temporary residence, and lodging notification. Accommodation establishments, businesses, and households must establish internal procedures to ensure timely lodging notifications. Additionally, individuals must remain vigilant and avoid participating in unlawful activities related to the trading, leasing, or improper use of residency documents to avoid sanctions and other legal liabilities.