Thay đổi pháp luật đất đai: Tấm vé vàng cho đổi mới sáng tạo và kinh doanh

Trong thời gian tới, một số nghị định mới về đất đai sẽ chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước điều chỉnh quan trọng trong chính sách quản lý và sử dụng đất. Đây là những thay đổi then chốt nhằm phù hợp với định hướng phát triển hạ tầng, hỗ trợ khoa học công nghệ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Việc hiểu rõ các quy định mới này sẽ giúp doanh nghiệp và cá nhân liên quan chủ động hơn trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính, khai thác cơ hội cũng như hạn chế rủi ro pháp lý. Bài viết dưới đây sẽ tóm tắt các điểm mới, phân tích tác động và đưa ra khuyến nghị thực tiễn.

Những điểm chính mới

1. Thêm trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất / thuê đất

Căn cứ Khoản 4, Điều 71 Luật Khoa học, Công Nghệ và Đổi mới Sáng tạo 2025 (có hiệu lực từ 01/10/2025) - bổ sung một trường hợp mới được miễn/giảm theo sau điểm l, khoản 1, Điều 157 Luật Đất đai 2024.

Cụ thể, bao gồm các đất để xây: phòng thí nghiệm; cơ sở ươm tạo công nghệ (và doanh nghiệp khoa học & công nghệ); cơ sở thực nghiệm; cơ sở sản xuất thử nghiệm; cơ sở vật chất, hạ tầng dùng chung hỗ trợ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo của các tổ chức như doanh nghiệp khoa học công nghệ, trung tâm nghiên cứu & phát triển, trung tâm đổi mới sáng tạo & hỗ trợ khởi nghiệp cấp quốc gia hoặc tỉnh.

2. Nghị định 230/2025/NĐ-CP – Chính sách giảm tiền thuê đất cho doanh nghiệp

Ban hành ngày 19/8/2025, Nghị định này bổ sung quy định theo Khoản 2, Điều 157 Luật Đất đai 2024. Điểm đáng chú ý đối với doanh nghiệp là:

Các tổ chức, cá nhân thuê đất trả tiền hằng năm sẽ được giảm 30% tiền thuê đất trong năm 2025, kể cả trường hợp chưa hoàn tất giấy tờ pháp lý nhưng vẫn phát sinh nghĩa vụ tài chính trong năm này.

Đây được xem là một biện pháp hỗ trợ tài chính ngắn hạn, giúp doanh nghiệp giảm bớt chi phí thuê đất, nhất là trong bối cảnh nhiều đơn vị đang cần vốn để tái đầu tư và phục hồi sản xuất kinh doanh.

3. Các chính sách liên quan hỗ trợ khoa học công nghệ & đổi mới sáng tạo

Những chính sách miễn/giảm tiền sử dụng/thuê đất như trên là một phần trong chuỗi biện pháp nhằm khuyến khích hoạt động R&D (Nghiên cứu và Phát triển), thử nghiệm công nghệ, ươm tạo startup, trung tâm đổi mới sáng tạo.

Kèm theo đó là Nghị định mới về thu hút chuyên gia khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, với các quyền lợi, tiêu chí tuyển chọn rõ ràng hơn.

4. Thời điểm và hiệu lực

Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2025 có hiệu lực từ 01/10/2025.

Nghị định 230/2025/NĐ-CP có hiệu lực ngay từ ngày ký — 19/8/2025.

Ưu điểm & Tác động tích cực

Giảm chi phí ban đầu cho các tổ chức nghiên cứu, doanh nghiệp khoa học công nghệ, startup khi đầu tư vào cơ sở thử nghiệm, đổi mới sáng tạo.

Kích thích đầu tư vào R&D, công nghệ thử nghiệm, thúc đẩy phát triển trung tâm đổi mới sáng tạo – có thể giúp nâng cao năng lực nội tại của doanh nghiệp trong nguồn tri thức và công nghệ.

Tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cá nhân/tổ chức có sáng kiến khoa học công nghệ muốn xây dựng cơ sở thực nghiệm, sản xuất thử nghiệm.

Giảm gánh nặng tài chính cho các khu vực chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, vùng khó khăn thông qua miễn giảm đất đai (như vùng ngập lũ, giao đất tái định cư).

Những thách thức

Cần đảm bảo hồ sơ, thủ tục đầy đủ để được hưởng miễn/giảm; nếu thiếu điều kiện chứng minh hoặc mục đích sử dụng không rõ, có thể bị từ chối.

Việc quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng phải phù hợp; nếu địa phương chưa điều chỉnh hoặc phê duyệt quy hoạch tương ứng, tranh chấp hoặc tranh luận có thể phát sinh.

Thông tin thực tế ở địa phương có thể khác nhau (về thực thi, cách hiểu), doanh nghiệp/cá nhân cần liên hệ chính quyền địa phương/ cơ quan quản lý đất đai để xác minh.

Tác động đến thu ngân sách nhà nước nếu nhiều trường hợp miễn giảm — Nhà nước cần điều chỉnh dự toán, cân đối ngân sách.

Kết luận

Chính sách mới về đất đai đang mở ra cơ hội rõ ràng cho các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, thử nghiệm sản xuất, trung tâm ươm tạo… Việc miễn, giảm đất đai có thể giảm chi phí đầu tư ban đầu, giúp dự án sớm trở nên khả thi hơn.

Tuy vậy, để tận dụng được các chính sách này, cần có sự chủ động trong tìm hiểu quy định, chuẩn bị hồ sơ, phối hợp với cơ quan nhà nước. Cá nhân/doanh nghiệp nên xem đây như một cơ hội chiến lược — không chỉ để tiết kiệm chi phí, mà còn để xây dựng năng lực cạnh tranh, sáng tạo trong dài hạn.

Công ty Celigal là một trong những đơn vị cung cấp dịch vụ hỗ trợ pháp lý, sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp và cá nhân trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai, cũng như cập nhật chính sách pháp luật mới nhất.